Geologische formaties en natuurwonderen op Aarde

De Giant's Causeway bestaat uit ongeveer 40.000 basaltkolommen die zich langs de kust van County Antrim verheffen. Deze kolommen zijn ontstaan door vulkanische activiteit ongeveer 60 miljoen jaar geleden, toen lava aan de oppervlakte kwam en bij afkoeling geometrische vormen aannam. De meeste kolommen zijn zeshoekig en passen in elkaar als straatstenen. Sommige bereiken een hoogte van 12 meter. De rotsformatie strekt zich uit van de klif tot in de zee. Bij eb kun je over de vlakke bovenkanten van de kolommen lopen. De kleur van het basalt varieert van grijs tot roodachtig, afhankelijk van licht en vochtigheid. Zeevogels nestelen in de rotsspleten, en de oceaan slaat tegen de lagere formaties. De plaats toont hoe vulkanische processen het landschap hebben gevormd.

De Grand Canyon is een grote riviervallei die de Colorado River gedurende miljoenen jaren heeft uitgeslepen in het hoogplateau van Arizona. De kloof loopt ongeveer 450 kilometer door het woestijnlandschap en toont op haar wanden gesteentelagen uit verschillende geologische tijdperken. Wie aan de rand staat kijkt meer dan duizend meter naar beneden tot aan de rivier. Het licht wisselt gedurende de dag en kleurt de rotswanden van licht rood via oranje tot violet. Wandelpaden leiden van het bovenste plateau naar beneden naar het water, langs cactussen en droge dennen. De rivier zelf is nog niet klaar met haar werk en blijft verder graven in het gesteente, terwijl regen en wind de vormen van de rotswanden veranderen.

Valley of Dreams ligt in het noordwesten van New Mexico en bestaat uit grijze en witte heuvels van versteend hout en mineraalrijke sedimenten. Dit landschap ontstond uit afzettingen van rivieren en meren ongeveer 70 miljoen jaar geleden, toen de regio een vochtige laagte was. Wind en water hebben het zachte gesteente blootgelegd en gevormd tot golven en kegels. Het versteende hout komt van bomen die bedolven werden door vulkanische as en vervangen door silica. Men loopt over droge grond tussen formaties die van kleur veranderen met het licht.

De Mount Everest reikt tot 8849 meter boven zeeniveau en blijft het hoogste punt op aarde. De berg ontstond miljoenen jaren geleden toen de Indische en Euraziatische tektonische platen op elkaar botsten, een proces dat vandaag nog doorgaat terwijl de landmassa's zich tegen elkaar blijven duwen. Aan de Tibetaanse kant verschijnt de top als een scherpe piramide van rots en ijs, terwijl aan de zuidkant in Nepal gletsjers tussen gekartelde rotswanden naar beneden stromen. De lucht wordt ijl op deze hoogte, waardoor ademhalen zonder extra zuurstof moeilijk wordt. Klimmers uit de hele wereld proberen de top te bereiken, meestal tijdens korte weersvensters in het voorjaar of de herfst. Het omringende terrein blijft guur, met extreme kou, harde wind en diepe spleten in het ijs.

Het Great Barrier Reef strekt zich uit over 2300 kilometer langs de kust van Queensland. Dit koraalrif bevat ongeveer 2900 afzonderlijke riffen en 900 eilanden. Het warme, ondiepe water herbergt koraaltuin in vele kleuren: roze, oranje, paars en geel. Vissen, schildpadden en roggen zwemmen tussen de koralen. Het rif is zichtbaar vanaf de kust, maar veel bezoekers nemen boten om te snorkelen of duiken. Het water is meestal helder en turkoois. De koralen groeien langzaam en zijn gevoelig voor temperatuurveranderingen. Sommige delen zijn gezonder dan andere. Het rif ligt in de open oceaan en is een van de grootste structuren die door levende organismen zijn gemaakt.

De Salar de Uyuni is een zoutvlakte op het Boliviaanse altiplano, waar na regenval een dun laagje water ontstaat dat de lucht en wolken weerspiegelt. In het droge seizoen breekt de zoutkorst in zeshoekige patronen die zich over het vlakke oppervlak uitstrekken. Een meer bedekte vroeger dit gebied, verdampte later en liet een dikke laag zout en mineralen achter. Cactussen groeien op eilanden van vulkanisch gesteente, flamingo's zoeken voedsel in ondiepe lagunes, en dorpen winnen zout uit de grond. De lucht is droog, de zon fel onder een heldere hemel, en de uitgestrektheid maakt afstanden moeilijk in te schatten. De salar ligt op meer dan 3600 meter hoogte, omgeven door Andeskammen en vulkanische kegels aan de horizon.

Devil's Garden ligt in het Grand Staircase-Escalante National Monument en toont een landschap gevormd door wind en water gedurende miljoenen jaren. Rode en oranje zandsteen rijst op uit de grond, met smalle doorgangen en natuurlijke bogen uitgehold door erosie. De bogen lijken openingen in het gesteente, ze vormen passages waar je doorheen kunt lopen. De zandsteen is zacht en poreus, water sijpelt naar binnen en draagt materiaal weg. In de loop van de tijd ontstaan holtes en scheuren. De omgeving is droog, vegetatie is schaars, alleen verspreide woestijnplanten groeien tussen de rotsen. Wie hier komt beweegt zich tussen rotsformaties die verschillen in kleur en vorm. Sommige bogen zijn breed en hoog, andere smal en laag. Het terrein is oneffen, het pad kruist rotsoppervlakken en zandige stukken.

De caldera van Yellowstone ligt boven een van de grootste actieve vulkanische systemen van Noord-Amerika. Het gebied omvat een ondergrondse magmakamer die zich uitstrekt over duizenden vierkante kilometers. Aan de oppervlakte toont deze activiteit zich door hete bronnen, geisers en modderpotten die stoom en water vrijgeven. De grond stijgt en daalt door de jaren heen, een teken dat het systeem leeft. Het landschap wisselt tussen beboste heuvels en open valleien waar zwavelachtige dampen opstijgen. Bezoekers volgen houten loopbruggen die door velden leiden waar het gesteente oranje, geel en groen gekleurd is. De warmte onder de grond houdt het leven aan de oppervlakte in beweging. Drie grote uitbarstingen in de afgelopen twee miljoen jaar hebben deze caldera gevormd. Tegenwoordig volgen wetenschappers de vulkanische activiteit voortdurend om veranderingen bij te houden.

The Wave is een zandsteenformatie van Navajo-rots die zo'n 190 miljoen jaar geleden is afgezet. Fijne zandduinen zijn in de loop van de tijd samengeperst en hebben lagen achtergelaten die nu golven in banden van oker, oranje en rood. Wind en regen blijven het oppervlak vormen en laten de strepen uitkomen. Om er te komen moet je ongeveer 6 kilometer over open terrein zonder gemarkeerd pad lopen, met behulp van GPS of kaart. De zon brandt bijna de hele dag, schaduw is zeldzaam. Het aantal dagelijkse bezoekers is beperkt om de rots te beschermen. De route loopt door smalle spleten en gladde platen voordat je bij de formatie komt.

De lagen vulkanische as en het hardere gesteente erboven zijn over zes tot zeven miljoen jaar gevormd tot slanke kegels met puntige kappen. Het erosiepatroon ontstond door wind en water die het zachtere materiaal sneller verweerden dan de beschermende stenen op de toppen. De formatie staat te midden van een landschap van canyons en mesavlakten in het hoogland van New Mexico. Een pad loopt door smalle doorgangen tussen wanden van gestreept tufsteen en biedt uitzicht over de omliggende hoogwoestijn. De lagen tonen verschillende tinten van beige tot grijs die veranderen met het licht.

De Vulcanii Noroiosi ontstaan wanneer aardgas door lagen sediment omhoog komt en modder naar de oppervlakte duwt. Deze moddervulkanen vormen kleine kegels en kraters waaruit grijze bellen opborrelen. Het landschap ziet er kaal uit en doet denken aan een maanoppervlak. Bij regen verandert de grond in een glibberige massa. De activiteit is continu maar verloopt in een langzaam tempo. De modder is koel en bevat mineralen. Het terrein is vlak en omgeven door schaarse begroeiing.

De Victoriawatervallen storten over een breedte van 1700 meter in een smalle kloof die zich in de loop van de tijd in het gesteente heeft gegraven. De Zambezi-rivier voert het water naar een rand waarvan het 108 meter naar beneden valt. Tijdens het regenseizoen neemt het watervolume sterk toe en de opstijgende nevel is kilometers ver zichtbaar. In het droge seizoen verdeelt de rivier zich in meerdere stromen en worden delen van de rotswand zichtbaar. De kloof is ontstaan door voortdurende erosie, en het vallende water zet dit proces voort. De begroeiing aan de rand van de watervallen profiteert van het constante vocht dat de nevel meebrengt. Aan beide zijden van de kloof lopen paden langs de rotsrand van waaruit je het water kunt observeren.

Antelope Canyon ontstond door de erosie van zandsteen gedurende duizenden jaren. Water sneed de smalle doorgangen uit, terwijl wind en regen de roodachtige wanden polijstten. De gladde oppervlakken tonen golvende lijnen en gebogen vormen. Licht komt binnen door openingen van bovenaf en creëert wisselende kleuren op het gesteente. De doorgangen zijn soms zo smal dat je je tussen de wanden door moet wringen. Deze canyon behoort tot de geologische formaties die ontstaan door de kracht van water in droge gebieden.

Deze laan ligt ten westen van Morondava en verbindt verschillende dorpen in de vlakte. Een tiental baobabs staat langs een onverharde weg omringd door rijstvelden en droge weilanden. De bomen behoren tot een soort die alleen op Madagaskar voorkomt. Hun stammen slaan water op tijdens het regenseizoen en kunnen enkele honderden jaren oud worden. De weg wordt vooral bij het vallen van de avond gebruikt door ossenkarren en voetgangers. Sommige bomen bereiken dertig meter hoogte.

De grot van Jeita bestaat uit twee met elkaar verbonden kalksteenholtesystemen in de bergen ten noorden van Beiroet. De onderste grot bevat een ondergrondse rivier die door grote zalen stroomt die per boot toegankelijk zijn. De bovenste grot kan te voet worden verkend en toont formaties van stalactieten en stalagmieten in roodachtige en witte tinten. Water heeft duizenden jaren lang calciet afgezet en daarbij zuilen, gordijnen en poelen gevormd. De temperatuur binnenin blijft het hele jaar door koel. De grot dient ook als drinkwaterbron voor de regio.

Deze baai strekt zich uit over een gebied waar meer dan 1600 eilanden en kalksteenrotsen uit het water rijzen. Deze formaties zijn het resultaat van karstprocessen die zich over miljoenen jaren hebben ontwikkeld. Het water is meestal kalm, en veel eilanden dragen dichte begroeiing op hun steile hellingen. Vissers bewegen zich tussen de rotsen in kleine boten, en sommige grotten zijn toegankelijk wanneer de getijden het toelaten. De baai toont hoe kalksteen verandert onder invloed van water en tijd, waardoor een landschap ontstaat dat zich blijft ontwikkelen.

Dit wateroppervlak ligt op het laagste punt van het aardoppervlak, meer dan 400 meter onder de zeespiegel. Het water bereikt een zoutconcentratie van ongeveer 34 procent, tien keer hoger dan in de oceaan. Wie erin stapt, drijft moeiteloos aan de oppervlakte. De oever is vaak bedekt met witte zoutkorsten die glinsteren in het zonlicht. Het omringende landschap is dor, met droge heuvels en schaarse begroeiing. Bijna geen enkel leven houdt het vol in dit water. De lucht hier beneden is warm en dik, vooral in de zomer. Mensen komen hiernaartoe om zich in te smeren met de mineralenrijke modder. Het water verdampt voortdurend, waardoor het oppervlak al tientallen jaren krimpt. De stilte is opvallend, geen golven verstoren het gladde vlak.

De kloosters van Meteora staan op zandsteenzuilen die tot 400 meter boven de vlakte van Thessalië uitsteken. Zes van deze kloosters stammen uit de 14e en 15e eeuw en vormen een van de meest bijzondere religieuze complexen van Europa. De monniken bereikten de toppen oorspronkelijk met ladders en touwkatrollen. Tegenwoordig leiden in de rots uitgehouwen trappen naar boven. Vanaf de top kijk je uit over dennenbossen en akkers. De kloosters zijn nog steeds bewoond en herbergen iconen en fresco's uit de late middeleeuwen.

Het gebied van Wulingyuan toont meer dan 3.000 zandstenenpilaren die tot 200 meter hoog reiken. Deze geologische structuren zijn door erosie over miljoenen jaren gevormd. Het gebied bevat ook ongeveer 40 grotten en twee grote natuurlijke bruggen die uit dezelfde steen zijn gehouwen. De pilaren staan verspreid over valleien en plateaus en vormen een doolhof van rotsformaties. Mist en wolken omhullen vaak de toppen en veranderen het uitzicht op het landschap. De vegetatie groeit op de rotsen en in de spleten. Rivieren en beken stromen door het terrein en blijven de steen vormen. De grotten bieden zicht op de binnenlagen van het zandsteen.

Deze kliffen rijzen tot 214 meter boven de Atlantische Oceaan uit en strekken zich acht kilometer langs de westkust van Ierland uit. De wind heeft de lagen schalie en zandsteen al duizenden jaren gevormd. Je loopt over smalle paden dicht bij de rand terwijl vogels in kolonies op de steile wanden nestelen. De toren uit de 19e eeuw staat op een van de hoogste punten en biedt uitzicht over de baai van Galway en de Aran-eilanden. Op stormachtige dagen reikt het stuifwater tot hoog terwijl de oceaan direct tegen de rotsen slaat. Het landschap blijft tegelijk kaal en groen, met gras dat tot aan de rand van de afgrond groeit.

Deze watervallen strekken zich uit langs de grens tussen Argentinië en Brazilië over bijna drie kilometer door subtropisch regenwoud. Honderden waterstromen vallen tussen rotswanden en beboste eilanden naar beneden. De Duivelskeel vormt het hart van de plek: een hoefijzervormige kloof waar het water met een donderend geluid naar beneden stort en een permanente nevelwolk creëert. Smalle loopbruggen leiden naar de rand van de cascades, waar vocht op de huid blijft plakken en regenbogen verschijnen in de nevel. De Argentijnse kant brengt bezoekers dicht bij de watervallen, terwijl de Braziliaanse kant een breed uitzicht over het hele panorama biedt.

Deze gletsjer strekt zich uit over de Andes en schuift een meer binnen, waar zijn wand van blauwachtig ijs op sommige plekken zeventig meter hoog oprijst. Het ijs kraakt, scheurt en breekt regelmatig af, grote blokken storten met een doffe dreun in het water. Vanaf uitkijkplatforms kun je zien hoe de massa langzaam oprukt en zich vormt door zijn eigen gewicht. In tegenstelling tot veel andere gletsjers in de regio trekt deze zich niet terug maar behoudt zijn volume. De beweging is zichtbaar, het ijs lijkt te leven. Paden leiden dicht naar de voorkant, sommigen ondernemen begeleide wandelingen op het oppervlak. De kou, het licht en het geluid van vallende ijsblokken kenmerken de plek.

De Danxia-formatie strekt zich uit over verschillende valleien in de provincie Gansu. Lagen zandsteen stapelen zich hier horizontaal op in banden die variëren van rood tot geel tot oranje. De kleuring komt van verschillende mineralen, voornamelijk ijzeroxide en andere metaalverbindingen die zich gedurende miljoenen jaren hebben afgezet. Regen en wind hebben de zachtere rotslagen ongelijk geërodeerd, waardoor golvende oppervlakken en groeven zijn ontstaan. De kleurcontrasten vallen duidelijker op wanneer het licht verandert. Bezoekers lopen over aangelegde paden tussen de rotsformaties, die soms zacht afgerond en soms steil zijn. De regio ligt in een droog klimaat, dus de begroeiing is schaars. De intensiteit van de rotskleuren komt het sterkst tot uiting bij zonsopgang of zonsondergang, wanneer het licht de gelaagdheid benadrukt.

De Kilimanjaro is een inactieve vulkaan in Oost-Afrika die uit drie kegels bestaat: Kibo, Mawenzi en Shira. Het hoogste punt bereikt 5895 meter boven zeeniveau. De bovenste delen dragen gletsjers die de afgelopen decennia aanzienlijk zijn geslonken. De hellingen van de berg tonen verschillende vegetatiezones, van tropisch regenwoud aan de voet tot alpijne woestijn op grotere hoogte. De vulkaan ontstond door tektonische activiteit in de Oost-Afrikaanse Slenk en is sinds ongeveer 150000 jaar inactief. Zijn vorm domineert het landschap ver over het Tanzaniaanse plateau.