Vemork

Vemork is een industrieel complex met waterkrachtcentrale in Tinn, Noorwegen, gebouwd naast een van de hoogste watervallen van het land in een smalle kloof. De installatie benut het vallende water van de Rjukanfossen, die langs een steile rotswand naar beneden stort en daarbij een enorme natuurkracht vrijgeeft.

De centrale werd in 1911 in gebruik genomen en diende aanvankelijk voor de ammoniakproductie voor kunstmest voordat het tijdens de Tweede Wereldoorlog het toneel werd van een sabotageoperatie. Noorse verzetsstrijders vernietigden de zwaarwaterfaciliteiten in 1943 om te voorkomen dat Duitsland de stof voor atoomonderzoek zou gebruiken.

De locatie dankt zijn naam aan de baai Vemork onder de waterval, waar koud smeltwater uit de bergen samenkomt. Vandaag de dag huisvesten de oude productiezalen een museum waar bezoekers kunnen zien hoe arbeiders ammoniak en kunstmest produceerden onder harde omstandigheden bij vriestemperaturen.

De toegang is via Route 37 ten westen van Rjukan, waar de smalle toegangsweg langs de kloof enige voorzichtigheid vereist tijdens het rijden. De binnenruimtes zijn met elkaar verbonden door trappen, wat het bezoek voor mensen met beperkte mobiliteit moeilijk kan maken.

De saboteurs klommen 's nachts langs de steile rotswand naar beneden om onopgemerkt de installatie binnen te komen en de elektrolysecellen op te blazen. Hun missie inspireerde later verschillende films en documentaires over de strijd tegen Duits atoomwapenonderzoek.

Locatie: Tinn

Hoogte boven de zeespiegel: 104 m

Website: https://nia.no/en/vemork

GPS-coördinaten: 59.87167,8.49444

Laatste update: 5 december 2025 om 23:24