Nucleaire centrales: geschiedenis van kernenergie, grote ongevallen en geopolitiek

De centrale van Tsjernobyl werd in 1986 het toneel van het ergste nucleaire ongeluk uit de geschiedenis, toen een van haar reactoren explodeerde en grote hoeveelheden radioactieve deeltjes in de lucht vrijkwamen. De explosie dwong tienduizenden mensen tot onmiddellijke evacuatie en schiep een afsluitingszone die tot op de dag van vandaag bestaat. Na de ramp werd de verwoeste reactor eerst bedekt met een tijdelijke betonnen omhulling, later vervangen door een moderne stalen constructie die verdere stralingslekkages moet voorkomen. De verlaten gebouwen, de stille straten van de nabijgelegen stad en de natuur die haar terrein terugverovert schetsen een aangrijpend beeld van de langetermijngevolgen van zo'n ongeluk. Het terrein is niet vrij toegankelijk, maar georganiseerde rondleidingen maken het mogelijk om de technische overblijfselen te bekijken en de geschiedenis te leren kennen van deze plek die het mondiale debat over kernenergie ingrijpend heeft veranderd.

De centrale van Fukushima Daiichi werd het toneel van een ernstig nucleair ongeval toen een aardbeving en een tsunami in 2011 de kernsmelting van meerdere reactoren veroorzaakten. Deze installatie aan de Pacifische kust toont de gevaren waarmee kernenergie wordt geconfronteerd bij extreme natuurverschijnselen en veranderde het wereldwijde debat over de veiligheid van reactoren. De ramp leidde ertoe dat veel landen hun gebruik van kernenergie heroverwegende. De omliggende regio werd geëvacueerd over een groot gebied, en de gevolgen van de radioactiviteit duren tot vandaag voort. De ontmanteling en ontsmetting zullen tientallen jaren duren. Voor de geschiedenis van de civiele atoomenergie markeert deze centrale een keerpunt dat de kwetsbaarheid zelfs van moderne installaties blootlegde.

De kerncentrale Three Mile Island strekt zich uit langs de rivier de Susquehanna in Pennsylvania. Op 28 maart 1979 vond een gedeeltelijke kernsmelting plaats in reactor 2, die de ontwikkeling van kernenergie in de Verenigde Staten op zijn kop zette. Hoewel er geen doden vielen, veroorzaakte het incident een stilstand van meerdere decennia in de bouw van nieuwe reactoren in het hele land. Het ongeluk ontstond door een combinatie van technische storingen en menselijke fouten bij het interpreteren van waarschuwingssignalen. Vandaag blijft de beschadigde reactor buiten gebruik terwijl andere eenheden tot voor kort werkten. De centrale ligt op een riviereiland omgeven door landbouwgrond en kleine gemeenschappen. De koeltorens verrijzen zichtbaar over kilometers afstand, een herinnering aan die ochtend in maart toen alarmen de controlekamers vulden en de wereld naar Pennsylvania keek met bezorgdheid.

Deze reactor in Tsuruga moest aantonen dat een met vloeibaar natrium gekoelde snelle reactor kon werken. De installatie was ontworpen om plutonium te produceren en te verbruiken, wat een gesloten brandstofcyclus mogelijk maakte. Na de ingebruikname ontstonden er technische problemen, waaronder een natriumbrand die tot een jarenlange stillegging leidde. De centrale bleef het grootste deel van haar bestaan gesloten, terwijl reparaties en veiligheidscontroles zich voortsleepten. Uiteindelijk werd besloten om haar definitief te sluiten, omdat de technische moeilijkheden en kosten te hoog waren. Vandaag wordt de locatie ontmanteld, en haar geschiedenis toont de grenzen van deze reactortechnologie.

De kerncentrale van San Onofre staat direct aan de Pacifische kust van Californië, tussen Los Angeles en San Diego. Twee witte koepels staan nu stil, na de definitieve sluiting van de installatie in 2013 na problemen met stoomgeneratoren. De locatie aan zee, waar Route 1 langs de kliffen loopt, was vroeger goed geschikt om de reactoren te koelen. Decennialang leverde deze centrale elektriciteit aan miljoenen huishoudens in zuidelijk Californië, totdat technische moeilijkheden en publieke druk tot de sluiting leidden. Vandaag blijven de stranden en campings direct naast de koepels open, terwijl de ontmanteling binnen voortgaat. Deze kustinstallatie toont hoe dicht sommige civiele kerncentrales bij bewoonde gebieden en recreatieplaatsen kunnen liggen. Vanaf uitkijkpunten langs de kustweg zijn de koepels goed zichtbaar, bijna als kunstmatige heuvels tussen de blauwe oceaan en de bruine bergen van het achterland.

De kerncentrale van Bataan staat aan de kust van Morong op het schiereiland Bataan, ongeveer twee uur ten westen van Manilla. Ze werd gebouwd eind jaren zeventig en begin jaren tachtig, toen het land meer energieonafhankelijkheid nastreefde. De werkzaamheden strekten zich uit over jaren en veroorzaakten aanzienlijke kosten, maar toen de bouw in 1984 werd afgerond, is de centrale nooit in gebruik genomen. Zorgen over de nabijheid van verschillende geologische breuklijnen en een vulkaan, samen met politieke veranderingen na het einde van de dictatuur van Marcos, leidden ertoe dat de installatie gesloten bleef. Vandaag blijft de centrale van Bataan een stille getuige van een nooit gerealiseerde energiestrategie, omgeven door tropische vegetatie, terwijl debatten over mogelijk gebruik of definitieve ontmanteling voortduren.

Deze centrale in New Jersey ging in 1969 in bedrijf en werd een van de eerste commerciële kerninstallaties in de Verenigde Staten. De locatie aan de Delaware River leverde bijna vijftig jaar lang elektriciteit aan de regio voordat hij in 2018 definitief werd gesloten. Oyster Creek werd gebouwd volgens het reactormodel dat in de jaren zestig de norm werd voor de Amerikaanse nucleaire industrie. De nabijheid van de zee en het vlakke kustlandschap beïnvloedden het technische ontwerp. Door de decennia heen werden verschillende veiligheidsverbeteringen doorgevoerd, maar economische redenen leidden uiteindelijk tot de sluiting. Het terrein ligt in een dunbevolkt gebied, omringd door bossen en wetlands. Vandaag begint het lange proces van ontmanteling van de gebouwen.

De Centrale nucléaire de Tokai was de eerste commerciële reactor van Japan en markeerde het begin van civiele atoomenergie in het land. Deze installatie kwam in 1966 in gebruik en leverde dertig jaar lang elektriciteit aan de regio voordat ze in 1998 werd stilgelegd. Vandaag wordt de centrale ontmanteld, een langdurig proces dat tientallen jaren duurt en technische uitdagingen met zich meebrengt. De Centrale nucléaire de Tokai ligt aan de Pacifische kust bij Tokyo en speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van het Japanse energiebeleid. De ontmanteling trekt specialisten van over de hele wereld aan die de demontage van reactorcomponenten en de verwijdering van radioactieve materialen bestuderen. Het terrein is niet toegankelijk voor het publiek, maar de geschiedenis van deze centrale blijft nauw verbonden met de ontwikkeling van nucleaire technologie in Azië.

De kerncentrale van Fukushima Daini ligt aan de kust van de prefectuur Fukushima, ten zuiden van Fukushima Daiichi. Toen de aardbeving en de tsunami in maart 2011 toesloegen, bereikten de golven ook deze locatie. De vier reactoren leden schade aan hun koelsystemen, maar de operators slaagden erin ze veilig uit te schakelen en kernsmelting te voorkomen. Terwijl Fukushima Daiichi het symbool werd van de nucleaire ramp, toont Fukushima Daini hoe technische verschillen en snelle reactie de afloop van zulke gebeurtenissen kunnen veranderen. De centrale bleef jarenlang in stand-bymodus voordat in 2019 de definitieve sluiting werd aangekondigd. De omliggende gebieden blijven beperkt toegankelijk, en de gemeente Naraha behoort tot de plaatsen waar bewoners langzaam terugkeerden na de evacuatie.

Deze centrale ligt dichter bij het epicentrum van de aardbeving van 2011 dan welke andere nucleaire installatie in de regio ook. Terwijl Fukushima Daiichi ernstige schade opliep, bleef Onagawa functioneel. De ingenieurs hadden de beschermende dijken hoger gebouwd dan de normen vereisten, ongeveer 14 meter boven zeeniveau. Deze beslissing was gebaseerd op de studie van historische tsunami's in het gebied. Toen de golf aankwam, bereikte het water bijna de top van de muur, maar de reactoren bleven veilig. De installatie diende zelfs als schuilplaats voor bewoners uit nabijgelegen steden. Drie reactoren staan hier aan de kust van de prefectuur Miyagi. De locatie toont hoe voorzichtigheid en zorgvuldige planning het verschil kunnen maken.

Deze kerncentrale staat aan de oever van het Eriemeer in het noorden van Ohio en werd een voorbeeld van hoe dicht een ernstig probleem kan komen zonder dat iemand het merkt. In 2002 ontdekten technici dat het staal van het reactorvat van binnenuit was gecorrodeerd. Op sommige plekken was er nauwelijks materiaal over. Een dunne laag roestvrij staal was alles wat het radioactieve water tegenhield. Als die laag had begeven, zou het water naar buiten zijn gelekt en zich door het omhullingsgebouw hebben verspreid. De reactor had maandenlang gedraaid voordat iemand het probleem opmerkte. De centrale bleef meer dan een jaar gesloten terwijl specialisten de oorzaken onderzochten en de beschadigde delen vervingen. Dit incident leidde tot strengere inspecties en riep vragen op over de veiligheid van oude reactoren in de Verenigde Staten. De centrale ging in de jaren 1970 in gebruik en levert sindsdien elektriciteit aan een deel van Ohio. Ze herinnert eraan hoe technische gebreken zich lange tijd onopgemerkt kunnen ontwikkelen en welk gevaar ze vormen.

Deze installatie aan de Golfkust van Florida kwam abrupt tot stilstand na meer dan dertig jaar werking toen onderhoudswerkzaamheden aan het reactorgebouw ernstige schade veroorzaakten. De reparatiekosten werden geschat op meerdere miljarden dollars, wat de exploitant ertoe bracht de site definitief te sluiten. De centrale leverde ooit elektriciteit aan enkele honderdduizenden huishoudens. Vandaag is de ontmanteling aan de gang. Crystal River toont hoe technische problemen met verouderende reactoren tot ongeplande sluitingen kunnen leiden, zelfs zonder klassiek ongeval.

Deze installatie aan de Atlantische kust leverde bijna vijftig jaar lang elektriciteit aan Massachusetts voordat ze definitief sloot in 2019. De reactor stond in een dichtbevolkt gebied waar veiligheids- en milieuvraagstukken door de jaren heen regelmatig terugkeerden. Tegen het einde van de bedrijfstijd traden technische problemen vaker op naarmate de apparatuur verouderde. De sluiting markeert het einde van een tijdperk in de Amerikaanse atoomenergie. De ontmantelingswerkzaamheden zullen nog tientallen jaren duren. De Centrale nucléaire de Pilgrim blijft een voorbeeld van de uitdagingen bij het exploiteren en stilleggen van oude kerncentrales, zoals deze collectie over de geschiedenis van civiele atoomenergie laat zien.

Deze Californische kerncentrale sloot in 1989 na een lokaal referendum, een zeldzaam geval waarin de bevolking rechtstreeks over het lot van een reactor stemde. De Centrale nucléaire de Rancho Seco markeert een keerpunt in het Amerikaanse nucleaire beleid, toen technische problemen en bezorgdheid bij het publiek samenkwamen na het incident bij Three Mile Island. De reactor draaide ongeveer 15 jaar en leverde elektriciteit aan de regio Sacramento, voordat de burgers met een kleine meerderheid voor sluiting stemden. De beslissing kwam na verschillende operationele incidenten en veiligheidszorgen die het vertrouwen in de installatie ondermijnden. Vandaag laat de locatie zien dat gemeenschappen een actieve rol kunnen spelen in energiebeleid, en toont het de grenzen van publieke acceptatie van deze technologie in democratische samenlevingen.

Deze kerncentrale in Vermont stond ruim veertig jaar aan de oevers van de Connecticut River en leverde op sommige momenten ongeveer een derde van de elektriciteit aan de huishoudens van de staat. De kokendwaterreactor sloot in 2014 om economische redenen, hoewel de exploitatievergunning was verlengd. De lage aardgasprijzen en de groeiende concurrentie van hernieuwbare energie maakten de exploitatie van de oude reactor onrendabel. Na de sluiting begonnen de ontmantelingswerken, terwijl de discussies over de langetermijnopslag van radioactief afval doorgaan. Deze installatie staat voor de uitdagingen waarmee oudere reactoren in de Verenigde Staten worden geconfronteerd, die ondanks hun technische vermogen om door te gaan met werken, niet langer bestand zijn tegen de veranderde marktomstandigheden.

De Centrale nucléaire de Piqua was een kleine proefreactor in Ohio die slechts enkele jaren draaide. De installatie werd begin jaren 1960 in gebruik genomen om het gebruik van organische vloeistoffen als koelmiddel te testen. Deze reactor maakte deel uit van de vroege Amerikaanse pogingen om alternatieve technologieën te ontwikkelen in de civiele atoomenergie. De technische problemen stapelden zich snel op en de centrale werd in 1966 stilgelegd. De korte exploitatieperiode maakt Piqua tot een van de kortste atoomenergie-experimenten in de geschiedenis van de Verenigde Staten. De installatie getuigt van een tijd waarin de industrie nog verschillende concepten uitprobeerde voordat lichtwaterreactoren de norm werden.

Deze installatie aan de oevers van de Mississippi huisvestte een kleine kokendwaterreactor tot de sluiting. De Centrale nucléaire de La Crosse werd een proefterrein voor de ontmanteling van installaties na het stoppen van de exploitatie. Het proces strekte zich uit over tientallen jaren, omdat de afvalverwerking en de rehabilitatie van het terrein geduld vroegen. Vandaag is het terrein bijna volledig ontruimd. De geschiedenis van deze centrale toont hoeveel tijd het kan kosten om een terrein terug te brengen naar een natuurlijke staat, en hoe complex de technische en juridische uitdagingen zijn.

De kerncentrale van Yankee Rowe was de eerste commerciële atoominstallatie van Massachusetts en leverde van 1961 tot 1992 elektriciteit voor de omliggende regio, gelegen in beboste heuvels nabij de grens met Vermont, in een gebied met kleine dorpen en rustige rivierdalen. De reactor behoorde tot de eerste pogingen van de Verenigde Staten om militaire atoomtechnologie om te zetten in een civiele energiebron. Na de sluiting doorliep de installatie een langdurig ontmantelingsproces dat vele jaren duurde, wat toonde hoe complex en langzaam de afbraak van dergelijke centrales kan zijn. Vandaag zijn er nog maar weinig sporen van de exploitatie, omdat het landschap heeft teruggewonnen wat ooit een industriële locatie was.

Deze centrale staat aan de oevers van het Kachovkameer en beschikt over zes reactoren, waarmee ze tot de grootste van haar soort in Europa behoort. Sinds 2022 is het terrein militair bezet, terwijl Oekraïense technici de systemen blijven bewaken. De reactorgebouwen en koeltorens beheersen een vlak en open landschap met veiligheidszones en controleposten. De situatie baart de internationale gemeenschap zorgen, omdat de veilige werking in gevaar kan komen. Voorheen voorzag de centrale een groot deel van Oekraïne van elektriciteit, maar nu staat ze symbool voor de kwetsbaarheid van kritieke infrastructuur in oorlogstijd.

De kerncentrale Leningrad staat aan de Finse Golf, ongeveer tachtig kilometer ten westen van Sint-Petersburg. Deze in de jaren zeventig en tachtig gebouwde installatie gebruikt RBMK-reactoren vergelijkbaar met die van Tsjernobyl, die grafiet als moderator combineren met waterkoeling. Na de ramp van 1986 werden hier diverse veiligheidsverbeteringen doorgevoerd. Deze kerncentrale levert elektriciteit aan de omliggende regio en speelt een belangrijke rol in de energievoorziening van noordwest Rusland. Een modernere installatie met drukwaterreactoren is in aanbouw in de buurt om geleidelijk de oudere eenheden te vervangen. Het complex ligt in een bosrijke kustzone waar industrie en natuur elkaar ontmoeten.

De kerncentrale van Smolensk levert sinds de Sovjettijd elektriciteit aan de regio. Het gebruikte oorspronkelijk RBMK-reactoren, hetzelfde ontwerp als Tsjernobyl, voordat oudere eenheden werden vervangen door recentere installaties. De ontwikkeling van deze centrale bij Desnogorsk toont de overgang van de Russische kerntechnologie van vroege Sovjetmodellen naar huidige systemen. Het voorziet enkele miljoenen huishoudens van energie.

De kerncentrale van Koersk behoort tot de Sovjet-installaties die gebouwd zijn met RBMK-reactoren, hetzelfde type als dat in Tsjernobyl. Ze staat in het zuidwesten van Rusland, nabij de stad Koertsjatov, aan een kunstmatig meer dat voor koeling is aangelegd. Haar vier reactoren gingen tussen de jaren 1970 en 1980 in bedrijf en voorzagen de regio decennialang van elektriciteit. Na het ongeval in Tsjernobyl zijn de veiligheidsmaatregelen aangescherpt, maar het ontwerp bleef omstreden. Vandaag wordt op dezelfde locatie een nieuwe generatie drukwaterreactoren gebouwd om de oude eenheden geleidelijk te vervangen. Deze centrale toont hoe de Russische kerntechnologie zich over de decennia heeft ontwikkeld en blijft een belangrijk onderdeel van het regionale elektriciteitsnet.

De kerncentrale van Balakovo staat aan de oever van de Wolga en behoort tot de grootste in zijn soort in Rusland. Ze werkt met vier VVER-reactoren, een ontwerp dat in de Sovjet-Unie is ontwikkeld en nu in verschillende landen wordt gebruikt. De installatie levert elektriciteit aan een ruime regio. De rivier dient om de reactoren te koelen. Het omringende landschap is vlak en agrarisch. Een kleine stad werd vlakbij gebouwd om het personeel te huisvesten. De centrale kwam in de loop van de jaren 1980 en 1990 stapsgewijs in bedrijf. Ze speelt een belangrijke rol in de Russische elektriciteitsvoorziening en laat zien hoe het land inzet op grote reactorblokken om in zijn energiebehoefte te voorzien.

De kerncentrale van Rivne werkt in het westen van Oekraïne met drukwaterreactoren van Sovjet-ontwerp. De eerste eenheden gingen in bedrijf in de jaren 1980, toen Oekraïne nog deel uitmaakte van de Sovjet-Unie. Later werden er meer reactoren toegevoegd, en de centrale werd een van de belangrijkste elektriciteitsbronnen van het land. Ze ligt in een landelijk gebied omgeven door bossen en velden, waar de industriële activiteiten binnenin nauwelijks opvallen. De werknemers komen uit nabijgelegen dorpen en een kleine stad in de buurt. Ondanks haar strategische rol blijft de centrale grotendeels onzichtbaar voor wie op afstand voorbijkomt, beschermd door veiligheidsperimeters en lange toegangswegen. Haar geschiedenis is nauw verbonden met de politieke omwentelingen in de regio en de debatten over energiezekerheid in Oost-Europa.

De kerncentrale van Zuid-Oekraïne staat bij Youjnoukraïnsk, enkele tientallen kilometers van de rivier de Boeg en niet ver van de kust van de Zwarte Zee. Deze installatie levert elektriciteit aan een groot deel van het zuiden van het land en speelt een belangrijke rol bij de energievoorziening van de regio. Drie reactoren zijn hier in bedrijf, gebouwd in de jaren tachtig volgens Sovjet-ontwerpen. De gebouwen rijzen op in het vlakke steppelandschap, omringd door koelbassins en hoogspanningslijnen die door landbouwgrond lopen. In de omliggende dorpen wonen tal van werknemersgezinnen wier dagelijks leven verbonden is met de centrale. Deze kerncentrale bevindt zich in een geografisch gevoelige zone, in de buurt van Odessa en andere havensteden, wat haar een strategisch gewicht geeft. De nabijheid van de zee beïnvloedt het koelsysteem en de algemene werking van de installatie.

Deze installatie gebruikte twee RBMK-reactoren, hetzelfde model als Tsjernobyl. De Sovjet-technologie werd vooral ingezet in Litouwen en Rusland. De centrale ging in de jaren tachtig in bedrijf en voorzag het land meer dan twintig jaar van elektriciteit. Na Litouwens toetreding tot de Europese Unie werd de centrale in 2009 gesloten, een voorwaarde voor toetreding tot de EU. Deze reactoren worden als kwetsbaar beschouwd omdat ze geen betonnen containment hebben. Vandaag wordt het terrein ontmanteld, een proces dat tientallen jaren zal duren. De nabijgelegen stad Visaginas werd gebouwd voor de werknemers van de centrale en leeft nog steeds met deze industriële erfenis.

Deze installatie aan de westkust van Honshu heeft het hoogste geïnstalleerde vermogen van zijn soort ter wereld. De centrale omvat zeven reactoren verspreid over een uitgestrekt terrein. De ligging aan zee werd lang als voordeel beschouwd voor de koeling, maar bleek ook een zwakte: na de aardbeving van 2007 bleven de reactoren jarenlang stilgelegd. De omgeving is getekend door rijstvelden en kleine kustdorpen. Van buitenaf gezien lijkt de centrale op een kleine industriestad met torens, leidingen en veiligheidshekken. De kust is ruw, de wind vaak krachtig. De plaatselijke bevolking leeft al decennia met de aanwezigheid van deze installatie, tussen economische voordelen en ongerustheid na elke grote schok.

Deze installatie in Tiverton behoort tot de krachtigste kerncentrales ter wereld en levert sinds de jaren 1970 elektriciteit aan een groot deel van Ontario. Acht reactoren draaien hier op een terrein aan de oever van Lake Huron, in een regio die lang door landbouw werd gekenmerkt. De torens en gebouwen rijzen op boven vlakke landbouwgronden en vormen een industrieel silhouet aan de horizon. Voor Canada speelt deze plek een centrale rol in de elektriciteitsvoorziening, en de omliggende gemeenschappen leven al decennia met de nabijheid van nucleaire technologie. De installatie is geleidelijk uitgebreid en gemoderniseerd om de levensduur te verlengen en de veiligheid te verbeteren. Bezoekers zien vooral de massieve koeltorens, die stoom de lucht in sturen, en de beveiligingszones die het terrein omringen.

De kerncentrale Palo Verde staat midden in de woestijn van Arizona en is de grootste kerncentrale van de Verenigde Staten, gemeten naar elektrische productie. De drie reactoren leveren stroom aan meerdere miljoenen huishoudens in het zuidwesten van het land. De koeltorens steken af tegen het vlakke, droge landschap, en de centrale gebruikt gezuiverd afvalwater uit Phoenix, omdat ze ver van elke natuurlijke waterloop ligt. De installatie toont hoe kernenergie zelfs in extreem droge gebieden kan functioneren.

De centrale van Diablo Canyon ligt direct aan de Pacifische kust, tussen steile kliffen en kleine baaien. Haar twee reactoren produceren elektriciteit voor enkele miljoenen huishoudens in Noord- en Centraal-Californië. Als enige nog actieve installatie van dit type in de staat speelt ze een centrale rol in de regionale energievoorziening. Haar ligging in een seismisch actief gebied maakt haar een van de meest bewaakte locaties van het land. Geologen onderzoeken regelmatig de breuken in de buurt. Het terrein is uitgestrekt, omheind en zwaar beveiligd. Van buitenaf zie je alleen de karakteristieke koepels en koeltorens die afsteken tegen de blauwe lucht en de open oceaan. De omgeving is vrij droog, met vergeeld gras en lage struiken die typisch zijn voor de Californische kust. De centrale staat centraal in voortdurende debatten over energiezekerheid, seismische risico's en de toekomst van kernenergie in een staat die zich sterk heeft ingezet voor hernieuwbare energie.

De kerncentrale van Tarapur was de eerste commerciële installatie van dit type in India en produceert sinds 1969 elektriciteit. Ze ligt aan de kust van de Arabische Zee ten noorden van Mumbai en begon met twee kokendwaterreactoren geleverd door General Electric in het kader van een Amerikaans-Indiaas akkoord. In de daaropvolgende decennia werd Tarapur meerdere keren uitgebreid: twee zwaarwaterreactoren onder druk van Canadees ontwerp werden in de jaren tachtig toegevoegd, gevolgd door reactoren van Indiaas ontwerp naarmate het land zijn eigen nucleaire capaciteiten ontwikkelde. Vandaag herbergt het complex verschillende reactoreenheden die verschillende generaties technologie vertegenwoordigen. De kustligging maakt het gebruik van zeewater voor koeling mogelijk. De centrale illustreert de weg van India van afhankelijkheid van buitenlandse leveranciers naar zelfstandigheid in reactorontwerp en beheer van de splijtstofcyclus. Tarapur was soms onderwerp van publieke debatten over veiligheidsnormen en milieueffecten, met name met betrekking tot tritiumlozingen en de behandeling van verbruikte splijtstof. Desondanks blijft de installatie elektriciteit leveren aan miljoenen huishoudens in Maharashtra en de naburige staten.

De kerncentrale van Vogtle in Georgia heeft nieuwe reactoren in bedrijf genomen na bijna drie decennia zonder bouw van eenheden in de Verenigde Staten. Twee extra reactoren zijn sinds de jaren 2010 gebouwd en voegen zich bij de twee die sinds de jaren 80 draaien. Deze uitbreiding markeert een poging om kernenergie in het land nieuw leven in te blazen na een lange periode van aarzeling. De centrale ligt langs de Savannah rivier, omringd door beboste gebieden en vlak terrein. Technische problemen en vertragingen tijdens de bouw maakten het project tot een nauwlettend gevolgd geval in de sector. Vogtle vertegenwoordigt de moeizame herstart van de Amerikaanse reactortechnologie in een veranderd politiek en economisch landschap.

De kerncentrale van Temelín is de belangrijkste bron van atoomenergie in Tsjechië. De installatie ging begin jaren 2000 in gebruik en levert elektriciteit aan een groot deel van het land. Twee drukwaterreactoren van Sovjet ontwerp werden hier uitgerust met westerse technologie, een project dat politieke en technische discussies opriep. De centrale ligt in een landelijk gebied in het zuiden van Bohemen en behoort tot de installaties die na het einde van de Koude Oorlog een brug vormden tussen oosterse en westerse nucleaire standaarden. De koeltorens rijzen boven akkers en bossen uit en bepalen het landschap van de regio. Voor Tsjechië speelt deze installatie een centrale rol in de energievoorziening en in de discussies over de toekomst van kernenergie in Centraal-Europa.

Deze installatie bracht de eerste kernenergie naar de Arabische wereld en ligt ten westen van Abu Dhabi in woestijngebied nabij de kust. Sinds 2020 produceren vier reactoren elektriciteit met Zuid-Koreaanse technologie en verminderen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. De centrale staat in een vlak, droog woestijnlandschap waar de reactorgebouwen en koeltorens van verre zichtbaar zijn. Barakah markeert de intrede van de Golfregio in de civiele atoomenergie en verandert de energiestrategie van de Emiraten.

De centrale van South Texas ligt ten zuiden van Houston in een vlak kustgebied omringd door prairies en kanalen. In gebruik genomen in de jaren tachtig, voorziet ze enkele miljoenen huishoudens van stroom. De twee koeltorens domineren het landschap en zijn van ver te zien. Het terrein strekt zich uit over een grote oppervlakte gekenmerkt door veiligheidszones en technische installaties. Door de nabijheid van de Golf van Mexico en grote stedelijke centra is ze een belangrijk onderdeel van de energie-infrastructuur van Texas. Bezoekers kunnen de centrale alleen van een afstand bekijken, maar haar aanwezigheid is duidelijk voelbaar in de hele regio.

De Koeberg-installatie is de enige kerncentrale op het Afrikaanse continent en staat ongeveer dertig kilometer ten noorden van Kaapstad aan de Atlantische kust. De twee Franse drukwaterreactoren gingen in de jaren tachtig in bedrijf en leveren elektriciteit aan een groot deel van de West-Kaap. Het terrein ligt in een open kustlandschap van duinen en laag struikgewas, niet ver van kleine vissersdorpen. Beveiligingszones scheiden de installatie van de omgeving, maar de koeltorens blijven van verre zichtbaar. In een land dat kampt met energietekorten speelt deze centrale een belangrijke rol in de stroomvoorziening van de metropoolregio en de omliggende gemeenschappen.

De kerncentrale van Taishan gebruikt Franse EPR-reactoren, die tot de krachtigste in hun categorie wereldwijd behoren. Deze installatie toont de technische samenwerking tussen China en Frankrijk op het gebied van atoomenergie en belichaamt de Chinese ambitie om de groeiende elektriciteitsvraag te beantwoorden met geavanceerde reactortechnologie. De reactoren werken met moderne veiligheidssystemen en voorzien een groot deel van de zuidelijke kuststreek van China van elektriciteit. Vanaf een afstand gezien herinneren de koeltorens en containmentgebouwen aan het industriële karakter van deze vorm van elektriciteitsopwekking.

De kerncentrale van Hongyanhe levert elektriciteit aan de industriële gebieden in het noordoosten van China en behoort tot de grootste installaties van het land. Meerdere reactoren voorzien huishoudens en fabrieken in de provincie Liaoning van stroom. Koeltorens en reactorgebouwen bepalen het kustlandschap langs de Gele Zee. Ingenieurs en technici werken dag en nacht om de operaties draaiende te houden. Het gebied rond de centrale is toegangsbeperkt, met controleposten en veiligheidsperimeters die het terrein omringen.

Hinkley Point C verrijst aan de kust van Somerset en moet twee EPR-reactoren van Frans ontwerp huisvesten. De bouwplaats strekt zich uit over een groot gebied vlak bij de zee, waar al twee oudere kerncentrales draaien. De installaties zijn nog in aanbouw en hun voltooiing laat al jaren op zich wachten. Het EPR-reactormodel werd in Frankrijk ontwikkeld en onderscheidt zich door zijn technische complexiteit. De streek rond de bouwplaats blijft landelijk, met velden en kleine dorpen in de buurt. De centrale ligt in een gebied dat al tientallen jaren kernenergie gebruikt. Eenmaal in gebruik moet de nieuwe installatie een groot deel van de Britse elektriciteit leveren. De ontwikkeling van dit project toont de moeilijkheden en vertragingen bij de bouw van moderne kerncentrales, en past in de context van het Britse energiebeleid na de Brexit.

De kerncentrale van Flamanville staat aan de kust van Normandië, waar het een lange geschiedenis van elektriciteitsproductie combineert met een van de meest bediscussieerde bouwplaatsen van Europa. Twee oudere drukwaterreactoren produceren sinds de jaren tachtig stroom, terwijl een derde EPR-reactor sinds 2007 in aanbouw is. Dit project heeft de oorspronkelijke tijdschema's en budgetten ruim overschreden, wat voortdurende debatten over de economische levensvatbaarheid van kernenergie aanwakkert. De bouwplaats ligt in een landelijk gebied aan Het Kanaal, omgeven door weilanden en kleine dorpen. Door de jaren heen hebben omwonenden, ingenieurs en beleidsmakers de voortgang gevolgd terwijl technische uitdagingen en veiligheidscontroles de planning steeds opnieuw wijzigden. Deze centrale vertegenwoordigt de moeilijkheden en ambities van de Europese nucleaire industrie in de 21e eeuw.

De kerncentrale van Olkiluoto ligt aan de westkust van Finland en schreef geschiedenis met haar derde reactor. Deze eenheid was de eerste Europese drukwaterreactor van zijn generatie en ging in bedrijf na meer dan een decennium van vertragingen en technische uitdagingen. De installatie produceert een groot deel van de Finse elektriciteit en toont de moeilijkheden die kunnen ontstaan bij het bouwen van nieuwe reactortypes. De twee oudere reactoren op de locatie draaiden al decennia eerder. De kustligging maakt koeling met zeewater mogelijk, terwijl het hele complex diep in de rotsbodem is verankerd. Olkiluoto werd een leervoorbeeld voor de toekomst van kernenergie in Europa, tussen technische ambitie en de realiteit van het beheren van grote projecten.

De kerncentrales van Isar staan ten zuidoosten van Landshut langs de rivier de Isar in een landelijk gebied tussen München en de Oostenrijkse grens. Tot april 2023 leverden twee reactoren meer dan vier decennia lang elektriciteit en behoorden tot de laatste actieve atoominstallaties van het land. Met de definitieve stopzetting ging een hoofdstuk van het Duitse energiebeleid dicht, sinds de jaren tachtig gekenmerkt door publieke debatten en demonstraties. Nu begint de ontmanteling van de torens en gebouwen, een proces dat decennia zal duren. De twee koeltorens, die lang het vlakke landschap bepaalden, staan er nog maar zullen geleidelijk verdwijnen. In de omliggende dorpen praten de mensen over de tijd dat de centrale duizenden banen bood en de lokale economie vormgaf. Nu verandert de regio langzaam terwijl Duitsland zijn energiemix heroriënteert.

De kerncentrale van Tihange staat bij de stad Hoei langs de Maas en levert elektriciteit aan Belgische huishoudens. De drie reactoren gingen in de jaren zeventig en tachtig in bedrijf. In de aangrenzende Nederlandse en Duitse regio's voeren bewoners al jaren gesprekken over de veiligheid van de installatie. Inspecties brachten scheuren in de reactorvaten aan het licht en de technologie veroudert. De Belgische regering en de exploitant stellen dat de internationale normen worden nageleefd. Voor veel mensen aan beide zijden van de grens maakt het onderwerp inmiddels deel uit van het dagelijks leven. Er zijn informatiecampagnes, uitdeling van jodiumtabletten en regelmatige discussies in de media. De centrale laat zien hoe nationaal energiebeleid en regionale veiligheidszorgen samenkomen in een dichtbevolkt deel van Europa.

Deze installatie was een van de grootste kerncentrales van de DDR en voorzag een groot deel van het land van elektriciteit. Na de val van de Berlijnse Muur en de Duitse hereniging werd deze gesloten om veiligheidsredenen. De Sovjet-reactoren voldeden niet aan de westerse veiligheidsnormen, wat leidde tot definitieve sluiting. Vandaag wordt de site ontmanteld, een proces dat meerdere decennia duurt. De koeltorens en gebouwen herinneren aan een tijd waarin kernenergie een centrale rol speelde in de Oost-Duitse economie. De plek toont hoe politieke veranderingen het energiebeleid van een land kunnen veranderen.

Deze installatie aan de oevers van de Aare begon in 1969 elektriciteit te produceren en blijft de oudste nog werkende kerncentrale ter wereld. De twee reactoren waren oorspronkelijk ontworpen voor een levensduur van 40 jaar, maar na verschillende moderniseringen en veiligheidsonderzoeken blijven ze energie leveren aan ongeveer een miljoen mensen. De koeltorens en gebouwen verrijzen in een rivierlandschap nabij de Duitse grens. Al tientallen jaren gaan debatten over de verlenging van de exploitatie en de toekomstige sluiting van deze centrale gepaard, terwijl ze nog steeds een belangrijke rol speelt in de Zwitserse energievoorziening.

De kerncentrale van Cattenom ligt langs de Moezel, op slechts enkele kilometers van de Luxemburgse grens. Deze installatie behoort tot de grootste van Frankrijk en beschikt over vier drukwaterreactoren. De koeltorens bepalen het landschap aan de Franse kant van deze grensstreek. Door de nabijheid van Luxemburg en Duitsland heeft Cattenom door de jaren heen politieke discussies opgeroepen, vooral bij buurlanden die zich zorgen maken over de veiligheid. De centrale levert een aanzienlijk deel van het Franse elektriciteitsnet en speelt een centrale rol in het energiebeleid van het land. Rondom het terrein strekken zich landbouwgronden en kleine dorpen uit die samenleven met deze elektrische infrastructuur.

Deze kerncentrale staat aan de kust van het Kanaal nabij de Belgische grens en is de krachtigste installatie van Frankrijk. Haar zes reactoren leveren elektriciteit aan enkele miljoenen huishoudens. Gebouwd in de jaren 1970 en 1980, markeert ze het vlakke kustlandschap met haar koeltorens, zichtbaar over vele kilometers. De nabije zee levert koelwater voor de reactoren. Vissersboten varen langs de installaties, terwijl strandgangers de grote bouwwerken aan de horizon zien. De Centrale nucléaire de Gravelines speelt een centrale rol in de Franse elektriciteitsvoorziening en toont de sterke afhankelijkheid van het land van kernenergie.

De kerncentrale van Tricastin staat in het Rhônedal en bedient vier reactoren die elektriciteit leveren aan huishoudens in Zuid-Frankrijk. Het terrein herbergt ook uraniumverrijkingsfaciliteiten. De centrale ligt tussen wijngaarden en velden langs de rivier die de koelcircuits voedt. Koeltorens torenen boven het landschap uit langs de toegangswegen. Nabijgelegen gemeenten zijn al tientallen jaren naast de centrale gegroeid. Het terrein combineert stroomopwekking met industriële processen voor brandstofbereiding. Veiligheidszones omringen de omtrek en markeren de ingangen. Wie door deze streek reist, ziet een belangrijk onderdeel van de Franse energie-infrastructuur.

De centrale staat aan de oevers van het Gironde-estuarium, enkele kilometers ten noorden van het kleine stadje Blaye. Vier reactoren werden hier tussen de jaren zeventig en tachtig gebouwd op vlak land dat door dijken tegen de getijden wordt beschermd. In december 1999 veroorzaakte een storm overstromingen die delen van de centrale onder water zetten en verschillende veiligheidssystemen buiten werking stelden. Dit incident toonde de kwetsbaarheid van de infrastructuur voor extreme weersomstandigheden en leidde tot nieuwe beschermingsmaatregelen op Franse locaties. De omgeving rond de centrale wordt getekend door wijngaarden en landbouwgrond, terwijl de koeltorens van ver zichtbaar blijven. De nabijheid van water was essentieel voor de koeling, maar bracht ook risico's met zich mee.

Deze centrale in Normandië staat aan de kust van Het Kanaal en behoort tot de krachtigste installaties van het Franse nucleaire park. Vier reactoren staan op een rij langs de kust, hun koeltorens rijzen boven de kliffen uit en bepalen het silhouet van deze kuststreek. De installatie levert elektriciteit aan enkele miljoenen huishoudens en gebruikt zeewater om de turbines te koelen. Het terrein ligt in een landelijke zone met akkers en kleine dorpen, het contrast tussen industrie en landbouw is duidelijk zichtbaar. Bezoekers merken de lange toegangsweg op die rechtstreeks naar de kust leidt en de veiligheidszones rond de reactorgebouwen. Bij helder weer zijn vanaf zee de vier hoofdstructuren te zien, in bedrijf sinds de jaren tachtig.

Deze kerncentrale langs de Vienne behoort tot de nieuwste installaties van Frankrijk. De twee drukwaterreactoren zijn eind jaren 1990 en begin jaren 2000 in bedrijf genomen en maken gebruik van de meest geavanceerde bouwgeneratie van het Franse nucleaire programma. De koelsystemen halen water uit de rivier, en de twee koeltorens zijn van ver te zien in het landschap. De centrale levert elektriciteit aan honderdduizenden huishoudens en toont de voortgaande ontwikkeling van de Franse nucleaire technologie na tientallen jaren ervaring. Ze vertegenwoordigt een poging om de betrouwbaarheid van oudere modellen te verbeteren en de veiligheidsnormen te verhogen.

Deze installatie aan de oevers van de Rhône was een van de Franse pogingen om snelle kweekreacoortechnologie te ontwikkelen. De reactor gebruikte vloeibaar natrium voor koeling en diende als stap tussen experimentele installaties en grote commerciële projecten zoals Superphénix. De centrale draaide dertien jaar lang en leverde lessen op over de werking en grenzen van dit type reactoren. Vandaag wordt het terrein ontmanteld, worden componenten uit elkaar gehaald en materialen stuk voor stuk verwijderd. De torens en gebouwen staan er nog, maar de interne delen worden geleidelijk geleegd. De plek toont hoeveel tijd het kost om een atoominstallatie na sluiting te ontmantelen.

Phénix was een experimentele reactor in het onderzoekscentrum van Marcoule die operationeel was van 1973 tot 2009. Deze reactor gebruikte vloeibaar natrium als koelmiddel en werkte met snelle neutronen, een technologie gericht op efficiënter gebruik van brandstof. Gedurende meerdere decennia diende de installatie als onderzoeksplatform en leverde belangrijke lessen voor de bouw van de grotere reactor Superphénix. Hoewel Phénix hoofdzakelijk een experimenteel doel had, produceerde de reactor ook elektriciteit die het Franse net voedde. De opgedane ervaring beïnvloedde het Franse nucleaire onderzoek en hielp de mogelijkheden en beperkingen van dit type reactor beter te begrijpen.

De AVR-reactor was een proefinstallatie die in de jaren 1960 en 1970 nieuwe wegen voor kernenergie verkende. In tegenstelling tot de meeste reactoren uit die tijd werkte hij met bolvormige brandstofelementen die zich door een verticale kern bewogen. Het concept probeerde hogere temperaturen te bereiken en de veiligheid te verbeteren, maar stuitte op technische moeilijkheden. Grafietstof en onverwachte radioactieve emissies leidden tot stopzetting van het project na meerdere jaren werking. Vandaag is de installatie gesloten en wordt ze ontmanteld. Ze blijft getuige van de experimenten die Duitsland in de tweede helft van de twintigste eeuw uitvoerde om alternatieve reactortypes te ontwikkelen.

De THTR-300 in Hamm vertegenwoordigt een Duitse poging in de hogetemperatuurreactortechnologie. Deze installatie werkte met bolvormige splijtstofelementen van grafiet, gevuld met verrijkt uranium. Na de start in 1985 ontstonden technische problemen, waaronder een incident in 1986 waarbij kleine hoeveelheden radioactieve deeltjes vrijkwamen. De operators hadden problemen met het laden van brandstof en de controle van de reactorkern. De centrale sloot in 1989 toen de economische en technische haalbaarheid van dit reactortype twijfelachtig werd. De ontmantelde reactor herinnert vandaag aan de zoektocht naar alternatieve wegen in de nucleaire technologie en de grenzen van experimentele benaderingen.